ŞUFA/ÖN ALIM HAKKINDA DAYANILARAK ÜÇÜNCÜ ŞAHSA YAPILAN TAŞINMAZ SATIŞININ İPTALİ VE ADINA TESCİLİ

Hisseli taşınmazlarda hissedarlardan herhangi biri tarafından, diğer hissedarlara noter kanalıyla tebligat yapılmadan üçüncü şahsa satış yapılması halinde, diğer hissedarlar şufa/ön alım hakkında dayanarak süresi içerisinde ve satış esnasında ödenen bedelin karşılanması suretiyle taşınmaz satışının iptali ile adlarına tescilini sağlayabilirler.
Bu hususta üçüncü kişiye ödenecek bedel hesabı denkleştirici adalet prensibine göre yapılır.
Denkleştirme hesabı; denkleştirici adalet kurallarına göre çeşitli ekonomik etkenlerin TEFE-TÜFE artış oranları, altın ve döviz kurlarındaki artışlar, memur maaş ve işçi ücretlerindeki artışlar ve benzeri ekonomik göstergelerin ortalamaları alınmak suretiyle talep konusu alacağın ulaşacağı alım gücüdür.
Nitekim Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 14/10/2015 tarih ve E:2015/7480, K2015/15720 sayılı şufa bedelinden kaynaklanan tazminat davasında verdiği karar şu şeklidedir. “Mahkemece, 09.07.2003 tarihinde davacının satış bedeli olarak ödediği 150.000,00 TL’nın denkleştirici adalet ilkesine göre, paranın kendisine iade edildiği 10.01.2011 tarihine kadar aradan geçen uzun zaman süresi içerisinde paranın değişik yatırım araçları ile (döviz, faiz, altın) değerlendirilmesi halinde ödeme tarihi itibariyle 369.000,00 TL olacağı, bu miktardan davacının tahsil ettiği 150.000,00 TL satış bedelinin mahsubundan sonra davacının zararının 219.000,00 TL olacağı anlaşıldığından, davalının bu miktar kadar sebepsiz zenginleşmiş olduğu gerekçeleriyle 219.000 TL’nın 10.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş,”
Örneğin;
718.502,72 TL şufa bedeli ve 15/01/2019 tarihi baz alınarak yapılacaktır .
1-Şufa bedeli olan 718.502,72 TL nin, şufa davasının davalısı xxx tarafından kabul edildiği tarih olan 11/12/2012 tarihi
2-Şufa bedelinin şufa davasının davacısı yyy tarafından ……. sayılı …..Asliye Hukuk Mahkemesinin veznesine depo edilme tarihi olan 03/12/2015 tarihi
3-Şufa davası hakkında verilen …. .Asliye Hukuk Mahkemesinin ………. sayılı kararının, Yargıtay …. Hukuk Dairesinin ………. sayılı kararı ile kesinleştiği tarih olan 19/04/2018 tarihi
olmak üzere 718.502,72 TL şufa bedeli denkleştirme hesabı şu şekildedir.

Tarih Altın ABD Doları Euro Altın Alış Altın Satış Dolar Alış Dolar Satış Euro Alış Euro Satış
11.12.2012 98,03 1,78 2,31 97,75 98,30 1,78 1,79 2,31 2,32
03.12.2015 98,47 2,88 3,05 98,14 98,79 2,88 2,89 3,05 3,06
19.04.2018 175,00 4,03 4,99 174,34 175,66 4,03 4,03 4,98 4,99
21.05.2018 189,97 4,56 5,35 189,14 190,79 4,55 4,56 5,35 5,36
15.01.2019 226,70 5,45 6,23 224,78 228,62 5,44 5,45 6,23 6,24

ALIŞ-SATIŞ ORTALAMA
Değişim Katsayıları Gün Farklı Kat Sayı
Tarih Altın ABD Doları Euro Tarih TÜFE ÜFE Kanuni Faiz Oranı
11.12.2012 11.12.2012
03.12.2015 1,004478404 1,618951387 1,32084983 03.12.2015 1,2604844 1,19932 1,29317
19.04.2018 1,777281267 1,397676838 1,63422385 19.04.2018 1,2970101 1,40313 1,22846
21.05.2018 1,085514286 1,1306408 1,07280673 21.05.2018 1,0177973 1,02949 1,00789
15.01.2019 1,295428571 1,350814954 1,24981207 15.01.2019 1,1519083 1,25303 1,06706

Tarih TÜFE ÜFE Kanuni Faiz Oranı Gün Farkı
31.12.2012 6,16% 2,45% 9,00% 0,054795
31.12.2013 7,40% 6,97% 9,00% 1
31.12.2014 8,17% 6,36% 9,00% 1
31.12.2015 8,81% 5,71% 9,00% 0,923288 0,076712
31.12.2016 8,53% 9,94% 9,00% 1
31.12.2017 11,92% 15,47% 9,00% 1
31.12.2018 20,30% 33,64% 9,00% 0,29863 0,70137
15.01.2019 20,30% 33,64% 9,00% 0,041096

Tarih Para Değeri (TL)
11.12.2012 718.502,72
03.12.2015 921.750,13 718.502,72
19.04.2018 1.342.340,81 1.046.352,46 718.502,72
21.05.2018 1.419.333,47 1.106.368,12 759.713,89
15.01.2019 1.648.404,94 1.284.928,95 882.326,92
SAYISAL ANALİZ AÇIKLAMASI:
A-) Altın, ABD doları ve Euro nun Alış-Satış değerleri ile Ortalama Alış-Satış değerleri (usd ve euro gösterge niteliğindeki resmi Merkez Bankası kuru esas alınmıştır)
1-11/12/212 tarihinde; altın alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 98,03 TL olarak bulunmuştur. (97,75 +98,30/2=98,03)
2-11/12/212 tarihinde; ABD doları alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 1,78 TL olarak bulunmuştur. (1,78 + 1,79/2=1,78)
3-11/12/212 tarihinde; Euro alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 2,31 TL olarak bulunmuştur. (2,31 + 2,32/2=2,31)
4-03/12/2015 tarihinde; altın alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 98,47 TL olarak bulunmuştur. (98,14 + 98,79/2=98,47)
5-03/12/2015 tarihinde; ABD doları alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 2,88 TL olarak bulunmuştur. (2,88 +2,89/2=2,88)
6-03/12/2015 tarihinde; Euro alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 3,05 TL olarak bulunmuştur. (3,05 +3,06/2=3,05)
7-19/04/2018 tarihinde; altın alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 175,00 TL olarak bulunmuştur. (174,34 +175,66/2=175,00)
8-19/04/2018 tarihinde; ABD doları alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 4,03 TL olarak bulunmuştur. (4,03 +4,03/2=4,03)
9-19/04/2018 tarihinde; Euro alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 4,99 TL olarak bulunmuştur. (4,98 +4,99/2=4,99)
10-21/05/2018 tarihinde; altın alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 189,97 TL olarak bulunmuştur. (189,14 +190,79/2=189,97)
11-21/05/208 tarihinde; ABD doları alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 4,56 TL olarak bulunmuştur. (4,55 +4,56=4,56)
12-21/05/2018 tarihinde; Euro alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 5,35 TL olarak bulunmuştur. (5,35 +5,36/2=5,35)
13-15/01/2019 tarihinde; altın alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 226,70 TL olarak bulunmuştur. (224,78 +228,62/2=226,70)
14-15/01/2019 tarihinde;ABD doları alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 5,45 TL olarak bulunmuştur. (5,44 +5,45/2=5,45)
15-15/11/2019 tarihinde; Euro alış ve satış kuru değeri alınmış ve alış satış değeri ortalaması 6,23 TL olarak bulunmuştur. (6,23 +6,24/2=6,23)
B-) Altın, ABD doları ve Euro nun değişim endeksleri
Altın, ABD doları ve Euro nun değişim oranı hesabı:
03/12/2015 tarihinde altın değişim katsayısı: 1,004478404= 1+ (98,47-98,03/98,03)
03/12/2015 tarihinde ABD doları değişim katsayısı: 1,618951387= 1+ (2,88-1,78/1,78)
03/12/2015 tarihinde Euro değişim katsayısı: 1,3208498= 1+ (3,05-2,31/2,31)
19/04/2018 tarihinde altın değişim katsayısı: 1,777281267= 1+ (175,00-98,47/98,47)
19/04/2018 tarihinde ABD doları değişim katsayısı: 1,397676838= 1+ (4,03-2,88/2,88)
19/04/2018 tarihinde Euro değişim katsayısı: 1,6342238= 1+ (4,99-3,05/3,05)
21/05/2018 tarihinde altın değişim katsayısı: 1,085514286= 1+ (189,97-175,00/175,00)
21/05/2018 tarihinde ABD doları değişim katsayısı: 1,1306408= 1+ (4,56-4,03/4,03)
21/05/2018 tarihinde Euro değişim katsayısı: 1,07280673= 1+ (5,35-4,99/4,99)
15/01/2019 tarihinde altın değişim katsayısı: 1,295428571= 1+ (226,70-175,00/175,00)
15/01/2019 tarihinde ABD doları değişim katsayısı: 1,350814954= 1+ (5,45-4,03/4,03)
15/01/2019 tarihinde Euro değişim katsayısı: 1,2498121= 1+ (6,23-4,99/4,99)
718.502,72x((1,085514286+1,1306408+1,07280673+1,0177973+1,02949+1,00789)/6)=759.713,89 TL