KİRA SÖZLEŞMELERİNDE DAMGA VERGİSİ

KİRA SÖZLEŞMELERİNDE DAMGA VERGİSİ

Kira sözleşmesi nedeniyle, 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I-A-2 numaralı bendinde yer alan kira sözleşmeleri için belirlenen binde 1,89 nispetinde damga vergisi hesaplanması gerektir

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinin birinci fıkrasında, anılan Kanun’a ekli (1) sayılı Tablo’da yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasında, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; ikinci fıkrasında resmî dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği kurallarına yer verilmiştir. Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihte yürürlükte bulunan halinde bu Kanun’da yazılı resmî daireden maksadın genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu açıklanmış; ikinci fıkrasında bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmî daire sayılmayacağı ifade edilmiştir. Kanun’un 24. maddesinin ikinci fıkrasında ise damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı Tablo’da yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği düzenlenmiştir. Kanun’a ekli (1) sayılı Tablo’nun “II-Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün 2. maddesinde, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmî daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.

Ancak uygulamada idarelerce hatalı olarak, aynı tablonun I-A-1 numaralı bendinde yer alan mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler için uygulanan binde 9,48 oranı üzerinden hesaplama yapılmakta ve yasanın öngördüğü oran üzerinden damga vergisi tahsilatı ile gerçek ve tüzel kişilerin haksız yere cezalandırılmasına neden olunmaktadır. İlgili tarifeye aykırılıktan kaynaklanan cezalı tarhiyatlara karşı açılan davalarda haksız tanzim edilen cezalı tarhiyatların iptaline karar verilebilmektedir.

Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde, bu Kanun’a ekli (1) sayılı Tablo’da yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiştir. Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasında, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; resmî daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği kurallarına yer verilmiştir. Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihte yürürlükte bulunan halinde, bu Kanun’da yazılı resmî daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu açıklanmış; ikinci fıkrasında bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmî daire sayılmayacağı hükmüne yer verilmiştir.

Kanun’un 22. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, makbuz karşılığı ödemelerde Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmi altıncı günü akşamına kadar ödeneceği belirtilmiş; ikinci fıkrasında, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır. Kanun’un 24. maddesinin üçüncü fıkrasında, 22. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanların, taraf oldukları işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumlu oldukları, verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer’ilerinin, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu fıkrada belirtilen kişilerden alınacağı belirtilmiştir.

Damga vergileri yükümlüsü gerçek ve tüzel kişilerin faaliyet konusu sözleşmenin yasal düzenlemede hangi oran üzerinden vergiye tabi olduğu dikkate alınarak vergi yükümlülüğü yerine getirilmelidir.