KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ İLKESİ

KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ İLKESİ

Kanunda suç olarak düzenlenmemiş fiillerin suç vasfı yükleyerek işlem tesisi hukuk devletinde olanaksız bir uygulamadır. Her fiilin karşılığı ilgili yasal düzenlemede yaptırım olarak düzenlendiği takdirde işlem tesisi mümkündür. Aksi durum her eylemin keyfi olarak cezalandırılma potansiyeli ile karşı karşıya olmasıdır ki temel hukuk kaideleri olan hukuki güvenlik ve hukuki belirlilik ilkesinin yok sayılmasıdır.
“kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesi uyarınca; ceza yaptırımına bağlanan her bir fiilin tanımının yapılması ve yasanın hangi tür fiilleri suç sayarak yasakladığının hiçbir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirtilmesi gerekmektedir.
Sözü edilen suç tanımlaması yapıldıktan sonra, suçun karşılığı olan cezanın ve suç sayılan fiili gerçekleştiren kamu görevlisinin hangi disiplin kuralını ihlal ettiğinin açık bir şekilde ortaya konulması ve tesis edilen işlemde disiplin cezasının yasal dayanağının belirtilmesi zorunludur.
Söz konusu fiil, mevzuatta öngörülen tanıma uymuyorsa verilen disiplin cezasının hukuka aykırı olacağı açıktır. Ölçülülük prensibi gereğince de; disiplin yaptırımı gerektiren eylem ile uygulanan ceza arasında adil bir denge bulunması gerektiği açık olup, sabit olan eylem ile uygulanacak ceza normunun uyumlu olmaması, başka bir ifadeyle yanlış madde tatbiki hâlinde işlemin sebep ve konu unsurları yönünden hukuka aykırı düşeceği disiplin hukukunun bilinen ilkeleri arasındadır.