İDARENİN EYLEMİNDEN DOĞAN ZARARLAR NEDENİYLE TAZMİNAT
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
İdare, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
İdarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açmaktadır.
İdarenin hukuki sorumluluğundan söz edebilmek için, ortada bir zararın bulunmasının yanında, bunun idareye yüklenebilen bir işlem veya eylemden doğması, başka bir anlatımla, zararla idari faaliyet arasında nedensellik bağının kurulabilmesi gerekir. Zararın oluşmasında zarara uğrayanın veya üçüncü kişinin kusurunun bulunması halinde ise idarenin tazmin sorumluluğunun ortadan kalkacağı ya da kusur ölçüsünde azalacağı açıktır.
Örneğin;
-İlgili belediyenin gerekli altyapı hizmetlerini yapmamasından dolayı sular altında kalan ve kullanılmaz hale gelen bir konutta oluşan zararın ilgili belediyece kanut sahibine ödenmesi gerekmektedir
– aşırı yağışlar nedeniyle xxx deresinin taşması sonucu, ilgili derenin denetim ve bakımında sorumlu idarenin üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmemesi nedeniyle dere kenarında otlayan hayvanların telef olması sonucu ilgili idarenin eyleminden doğan zararların hayvan sahibine ödenmesi gerekmektedir
– yol yapım çalışması sırasında kullanılan dinamitlerin yarattığı sarsıntı nedeni ile zarar gören konut/arazi/arsa gibi taşınmazlara verilen zararın ilgili idarece tazmini gerekmektedir
Tüm bu örneklerde zarar ile ilgili idarenin eylem arasında nedensellik bağı bulunmalıdır. Nedensellik bağının her olaya göre değerlendirilmesi gerektiği açıktır.